Przeciwdziałanie dezinformacji - scenariusz dla nauczyciela

Scenariusz „Przeciwdziałanie dezinformacji” to gotowy materiał dydaktyczny, który pomaga nauczycielom wprowadzić uczniów w temat krytycznego myślenia, odpowiedzialnego korzystania z informacji i świadomego poruszania się w świecie mediów.

W dobie nadmiaru wiadomości i fake newsów niezwykle ważne jest, by młodzi ludzie potrafili odróżniać fakty od opinii, sprawdzać źródła i rozumieć, jak informacje wpływają na emocje i decyzje.
Zajęcia uczą, jak chronić się przed manipulacją, jak reagować na nieprawdziwe treści oraz jak odpowiedzialnie dzielić się informacjami w internecie.

W trakcie lekcji uczniowie:

• poznają pojęcia informacja, dezinformacja, manipulacja, źródło, fakt, opinia,

• uczą się rozpoznawać fake newsy i analizować wiarygodność przekazów,

• dowiadują się, jak działają media i algorytmy w sieci,

• rozwijają umiejętność krytycznego myślenia i weryfikowania informacji,

• uczą się odpowiedzialnego korzystania z mediów społecznościowych,

• tworzą klasowy Kodeks Odpowiedzialnego Odbiorcy Informacji.

Scenariusz wspiera nauczycieli w rozwijaniu kompetencji medialnych, cyfrowych i społecznych uczniów. Jest zgodny z podstawą programową i może być realizowany na lekcjach WOS-u, języka polskiego, informatyki, godzinach wychowawczych lub w ramach projektu edukacyjnego.

Jak pracować z materiałem

W zestawie nauczyciel znajdzie:

• cele lekcji – ogólne, szczegółowe i wychowawcze,

• metody pracy – analiza tekstów i grafik medialnych, praca w grupach, dyskusja, quiz „Fake czy Fakt?”, burza mózgów, mini-gra w weryfikację źródeł,

• karty pracy i przykłady wiadomości z mediów (prawdziwe i fałszywe) do analizy,

• słowniczek pojęć: dezinformacja, fake news, źródło, manipulacja, emocje w przekazie, algorytm,

• propozycje pytań i ćwiczeń praktycznych, np.:

  • „Jak rozpoznać, że informacja jest nieprawdziwa?”,

  • „Dlaczego nie wszystko, co widzimy w internecie, jest prawdą?”,

  • „Jak emocje wpływają na nasz odbiór wiadomości?”,

  • „Jak reagować, gdy ktoś udostępnia fałszywą informację?”.

Każdy etap lekcji prowadzi uczniów od poznania po praktykę – od zrozumienia pojęć po samodzielne rozpoznawanie i analizowanie przykładów. Nauczyciel może wykorzystać scenariusz w całości lub jego wybrane części – np. podczas lekcji o mediach, w trakcie zajęć projektowych albo na godzinie wychowawczej poświęconej bezpieczeństwu w sieci.

Dlaczego warto

• Uczy krytycznego myślenia i odpowiedzialności za słowo.

• Pomaga zrozumieć, jak działa współczesny świat informacji.

• Rozwija świadomość medialną i umiejętność selekcjonowania treści.

• Chroni uczniów przed manipulacją, hejtem i fałszywymi wiadomościami.

• Wzmacnia kompetencje społeczne i cyfrowe potrzebne w XXI wieku.

Scenariusz „Przeciwdziałanie dezinformacji” to nie tylko nauka o mediach, ale też lekcja świadomego obywatelstwa i odpowiedzialności za informacje, które przekazujemy innym.